Koya Christians and their situation during the 1963 Haras Qawmi attack

Authors

  • Jamal Fathulla Tayeb Department of History, Faculty of Education, Koya University, Kurdistan Region, Iraq

DOI:

https://doi.org/10.21928/juhd.v9n2y2023.pp37-43

Keywords:

Christians, Haras Qawmi, Hermota, Attacks and looting, Koya

Abstract

The Christian of Koya and Harmota are considered as one of the most important and main components of Koya city, through out history there was a strong relationship between Muslims and Christians of Koya and Harmota and there was the least problems and conflicts emerged between them. They saw each other from the eye of respect and brotherhood in a way that the religious intolerance has no effect on their relationship. They were always inseparable part of Koya's people. As a consequence, in almost all of the political events like wise the Muslims they shared in achievements and losses. Proceeding the Coup events of February 8th 1963, the Bahsists came to power, a militia force labeled as Haras Qawmi has been made out of som Arab tribes. On June 1,1963 Haras Qawmi attacked Koya and surroundings and left a lot of material and human life losses to the city. Christians of Koya were not deprived from those attacks and lootings. The village of Harmota and Christians have undergone those attacks and its people were displeased and some of them have been killed. Despite of these, all their animals and precious instruments were stolen and conqured.

This research composes of an introduction and two parts. The first part is about a brief history of Christians of Koya and Harmota. The second part deals with the Christians of Koya and Harmota during the attacks of the Haras Qawmi in 1963.

References

یەكەم: نامەی زانكۆیی:

ساڵح، شیلان تاهیر، (2008): كۆیە لە نێوان ساڵان 1958- 1975 (لێكۆڵینەوەیەكی مێژوویی سیاسییە، ماستەرنامەیەكی بڵاونەكراوەیە و پێشكەشی كۆلێژی زانستە كۆمەڵایەتییەكانی زانكۆی كۆیە كراوە.

مام خول، ڕەفیق ڕەحمان، (2022): ڕۆڵی حیزبی شیوعی عێراق لە شۆڕشی ئەیلوول ١٩٦٣- ١٩٧٠ (توێژینەوەیەک لە مێژووی سیاسی)، تێزێکی دكتۆرای بڵاونەكراوەیە و پێشکەشی ئەنجوومەنی کۆلێژی ئاداب لە زانکۆی سەڵاحەددین- ھەولێر کراوە.

دووەم: كتێبەكان:

أ- كتێبە كوردییەكان:

ئەحمەد، زامدار، (2021): سێوە و دڵدار لە چەند دیدارێكدا، چاپخانەی شەهاب، هەولێر.

تەیب، جەمال فەتحوڵڵا، (2008): كۆیە 1918- 1958 (لێكۆڵینەوەیەكی مێژوویی سیاسییە)، چاپی دووەم، چاپخانەی شەهاب، هەولێر.

حەوێزی، تاهیر ئەحمەد، (1982): مێژووی كۆیە، بەرگی دووەم، مطبعة نمیر، بەغدا.

دزەیی، موحسین، (2009): وێستگەكانی ژیانم، وەرگێڕانی: ئیسماعیل بەرزنجی، بەشی دووەم، دەزگای چاپ و بڵاوكردنەوەی ئاراس، هەولێر.

دڵزار، ئەحمەد، (2019): بیرەوەریی ڕۆژانی ژیانم، وەزارەتی ڕۆشنبیریی و لاوان، چاپخانەی شەهاب، هەولێر.

ڕەسووڵ، فاتیح، (2003): لە كاروانێكی دوور و درێژدا، سلێمانی.

سلیمان سوور، عەبدولمەسیح، (2021): تێكۆشانی شیوعییەكانی كۆیە، چاپخانەی ئازادی.

شارەزا و حەوێزی و خۆشناو و ئاسنگەر، كەریم و نازم و عوسمان مستەفا و مەجید، (2009): كۆیە لە ڕەوتی شارستانیەتدا، بەڕێوەبەرایەتی گشتی و ڕۆژنامەنووسی و چاپ و بڵاوكردنەوە، چاپخانەی وەزارەتی ڕۆشنبیری، هەولێر.

صلیوە، هاوژین، (2013): مێژووی هەرمۆتە، چاپخانەی زانا، سلێمانی.

كاكە، حەسەن، (2013): هەورازەكانی كاروانی تەمەنم، داڕشتنەوەی فازیل شەوڕۆ، بڵاوكراوەی سەنتەری لێكۆڵینەوە و پەخشی كۆیە، چاپخانەی شەهاب، هەولێر.

نەبەز، جەمال (2007)، كوردستان و شۆڕشەكەی، وەرگێڕانی: كوردۆ، چ3، هەولێر، چاپخانەی منارە.

ب- كتێبە عەرەبییەكان:

جواد، سعد ناجي، (1990)، العراق والمسألة الكردیة 1958-1970، لندن.

دزەیی، محسین، (2002): احداث عاصرتها، دار اراس للطبعة، اربیل.

سیف الدین، الدوری، (2009): علی صالح السعدی (نائب رئیس وزراء ووزیر الداخیلة وسلطة البعث الاولی فی العراق 1963)، الدار العربیة للموسوعات، بیروت، لبنان.

سێیەم: دەستنووسەكان:

تەیب، جەمال فەتحوڵڵا، (2022): په‌يوه‌ندى نێوان مووسوڵمانان و مه‌سيحييه‌كان له ‌شارى كۆيه‌ (1918-1958) توێژينه‌وه‌يه‌كى مێژويى و كۆمه‌ڵايه‌تييه، دەستنووس، بڵاونەكراوە.‌

كوێخا مەمەند، كاوە، (2022): كوێخا مەمەندی كۆیە (جوامێری، چاكەخوازی، بەخشندەیی و ئاشتەوایی 1920- 1995)، دەستنووس، بڵاونەكراوە.

چوارەم: گۆڤارە زانستی و ئەكادیمییەكان:

تەیب و شێخ بزێنی، جەمال فەتحوڵڵا و قارەمان نادر، (2014): مەسیحییەكانی كۆیە (1958- 1991) توێژینەوەیەكی مێژوویی سیاسییە، گۆڤاری زانكۆی كۆیە، ژمارە 33.

پێنجەم: گۆڤار و ڕۆژنامە:

بطروس، ریاض عزیز، (2012): ئاوڕێك لە هەرمۆتەی دوێنی، گۆڤاری شارەوان، ژمارە 1.

تەیب، جەمال فەتحوڵڵا (دكتۆر)، (2012): پێكەوە ژیانی ئایینەكان لە كۆیە (مووسڵمان و دیان و جوولەكە)، گۆڤاری شارەوان، ژمارە 1.

تەیب، جەمال فەتحوڵڵا، (2015): هێرشی حەرەس قەومی بۆ شاری كۆیە و دەوروبەری لە ساڵی 1963دا (توێژینەوەیەكی مێژووییە)، بەشی یەكەم، گۆڤاری كەكۆن، ژمارە 37.

تەیب، جەمال فەتحوڵڵا، (2015): هێرشی حەرەس قەومی بۆ شاری كۆیە و دەوروبەری لە ساڵی 1963دا (توێژینەوەیەكی مێژووییە)، بەشی دووەم، گۆڤاری كەكۆن، ژمارە 38.

شێخانی، عەبدولكەریم، (2015): تاوانەكانی تەها شەكرچی لە 7ی حوزەیرانی 1963 لە شاری كۆیە، گۆڤاری كەكۆن، ژمارە 37.

عەبدولمەجید، ئاراس عەبدولخالق (مافپەروەر)، (2010): كوودەتایە شوومەكەی بەعس و ئاسمانی شاری كۆیە، گۆڤاری كەكۆن، ژمارە 6.

صلیوە، هاوژین، (2013): سێ بابەت لە بارەی گوندی هەرمۆتەوە، گۆڤاری كەكۆن، گۆڤارێكی ڕۆشنبیری گشتی ئازادە لە كۆیە دەردەچێت، ژمارە 26.

شەشەم: چاوپێكەوتنەكان:

عیسا، جەمیل، چاوپێكەوتن، 9/11/2022، هەولێر. ساڵی 1950 لە گوندی هەرمۆتە لەدایكبووە، خاوەن بڕوانامەی دكتۆرایە، دانیشتووی هەولێرە.

كەریم، هورمز عیسا، چاوپێكەوتن، 10/11/2022، كۆیە. ساڵی 1957 لە گوندی هەرمۆتە لەدایكبووە، تا پۆلی ناوەندی خوێندووە. دانیشتووی هەرمۆتەیە.

ڕەسووڵ، ئیبراهیم ئەحمەد، چاوپێكەوتن، 11/11/2022، كۆیە. ساڵی 1939 لە گوندی هەرمۆتە لەدایكبووە، مامۆستای خانەنشینە. دانیشتووی هەرمۆتەیە.

پەترۆس، كەریم ئیدریس، چاوپێكەوتن، 13/11/2022، كۆیە. ساڵی 1945 لە گوندی هەرمۆتە لەدایكبووە، مامۆستای خانەنشینە. دانیشتووی هەرمۆتەیە.

یووسف، سڵێوە حەنا، چاوپێكەوتن، 19/11/2022، كۆیە. ساڵی 1948 لە گوندی هەرمۆتە لەدایكبووە، مامۆستای خانەنشینە. دانیشتووی هەرمۆتەیە.

سلێمان، مەرقۆز عەزیز، چاوپێكەوتن، 19/11/2022، كۆیە. ساڵی 1940 لە گوندی هەرمۆتە لەدایكبووە، مامۆستای خانەنشینە. دانیشتووی هەرمۆتەیە.

پەترۆس، بەفرین عەزیز، چاوپێكەوتن، 12/11/2022، كۆیە. ساڵی 1954 لە گوندی هەرمۆتە لەدایكبووە، تا پۆلی دووی ناوەندی خوێندووە. دانیشتووی هەرمۆتەیە.

مەحموود، حەسەن، چاوپێكەوتن، 12/11/2022، كۆیە. ساڵی 1950 لە گوندی هەرمۆتە لەدایكبووە، نەخوێندەوار. دانیشتووی هەرمۆتەیە.

Published

2023-04-13

How to Cite

Tayeb, J. F. (2023). Koya Christians and their situation during the 1963 Haras Qawmi attack. Journal of University of Human Development, 9(2), 37–43. https://doi.org/10.21928/juhd.v9n2y2023.pp37-43

Issue

Section

Articles